Bütçede kadın yok ‘Türk tipi aile’ var!

İktidarın savaş ve rant bütçesinde bu yıl da kadınların talepleri yer almadı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ayrılan bütçe ise, Bakan Selçuk’un komisyondaki konuşmasında belirttiği gibi, ailenin güçlendirilmesine harcanacak. Komisyon üyesi HDP Milletvekili Kemalbay, kadınların taleplerinin dikkate alınmadığını, kadın işsizliği sorunun görülmediğini söyledi.

Saray rejiminin “En çok pay eğitime ayrıldı” yalanı ile Meclis’e sevk ettiği 2021 Bütçe Kanun Teklifi’nin Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri devam ediyor.

HDP, sendikalar ve kadın örgütlerinden tepkilerin geldiği kanun teklifine bakıldığında bütçe ödenekleri içinde en fazla payın 528 milyar TL ile Hazine ve Maliye Bakanlığına ayrıldığı görülüyor. 1 milyonun üzerinde eğitim emekçisi, 18 milyona yakın öğrenciye hizmet veren Milli Eğitim Bakanlığı’na 146 milyar 920 milyon TL ayrılırken, MEB bütçesinin yüzde 81’ini personele yapılan harcamalar oluşturuyor. Geçen yılki bütçe ile kıyaslandığında, MEB bütçenin merkezi bütçeye oranı artmak yerine yüzde 11.45’den yüzde 10.92’ye düşürüldü.

Sağlık Bakanlığı bütçesi 77.4 milyar lirada kalırken, şehir hastanelerine aktarılacak miktar 10.5 milyar TL’den 16 milyar 392 milyon liraya çıkartıldı. Sürekli tartışma konusu olan Diyanet İşleri Başkanlığı ise 13 milyar TL’lik bütçesi ile 7 bakanlık ve 13 başkanlık bütçesini geride bıraktı.

Savaş ve güvenlik harcamalarına ise örtülü ödenek hariç bütçeden 148 milyar TL ayrıldı. AKP-MHP iktidarı, patronları da unutmuyor. Patronlara destek için 50.6 milyar lira kaynak ayrıldı. 2020 bütçesinde ayrılan pay 44.4 milyardı.

Tüm bu tablo içinde gelenek bozulmadı, kadınların taleplerinin karşılayacak bir bütçe hazırlanmadı.

Bakan Selçuk’un Komisyon’da yaptığı açıklamaya göre, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın toplam bütçesi 155 milyar 11 milyon 61 bin lira. Amaçlarının “aileyi güçlendirmek” olduğunu belirten Bakan, bu bütçenin ne kadarının hangi alanlara harcanacağına dair herhangi bir açıklama yapmadı.

KADIN İŞSİZLİĞİ SORUNU GÖRÜLMEDİ

HDP adına bütçe görüşmelerine katılan Milletvekili Serpil Kemalbay, bakanlıklara ayrılan genel bütçelerin nerelere harcandığının açıklanmamasının büyük bir sorun olduğunu belirtti. ETHA’nın sorularını yanıtlayan Kemalbay, “Bütçe neden cinsiyete duyarlı değil?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Birincisi; katılımcı bir tarzda hazırlanmadı. Kadınların talepleri dikkate alınmadı. İkincisi; kadına yönelik erkek şiddeti, kadın işsizliğini, kadın yoksulluğunun ortadan kaldırılması, kadınların kamusal hizmetlere erişiminin sağlanması gibi konulara ilişkin yapısal çözümler sunmuyor.”

Kemalbay, Bakan Zümrüt Selçuk’un Komisyonda yaptığı sunuma dikkat çekti, “Bakanlık, aile ve sosyal yardımlara odaklandı” dedi. Kemalbay, kadının yaşlı ve hasta bakım emeğinin, aile içinde “ücretsiz emek” olarak görüldüğünü hatırlatarak şunları belirtti: “Engelli ve yaşlı bakımlarında bakanlık belli bir ödeme yapıyor. Bakım işini yapanların neredeyse tamamının kadın olduğunu biliyoruz. Ancak bunu bir iş olarak tanımlamıyor. Sigortası yok. Asgari ücretin altında ücretlendiriyor. Kadınlar böylece hem yoksulluğa hem de ev içinde köleliğe mahkum ediliyor.” Kemalbay, iktidarın “artırdık” diye propagandasını yaptığı sosyal yardımların da bir seçim yatırımı haline geldiğini vurguladı, “Ayrıca bir bağımlılık ilişkisi kuruyor. Yoksulluğu böylece yönetiyor. Oysa bir sosyal hak, AKP’nin halka sunduğu bir lütuf değil” dedi.

KADINLARIN TALEPLERİNİ TÜM BAKANLIKLAR GÖRMELİ

HDP Milletvekili Serpil Kemalbay, “Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe ne demek?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Bu sadece Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesini artırması demek değildir. Tüm bakanlık bütçelerinin kadınların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde oluşturulmasıdır. Kreşlerin sayısının artırılması, kız öğrencilerin eğitimlerinin desteklenmesi, kadınların sağlığa erişiminin sağlanması, kadınların üniversite eğitimlerinin ve meslek edinmelerinin desteklenmesi, meslek edinmesi gibi. Tüm bakanlıkların bu konularda yapısal çözüm geliştirmesi için ihtiyaç duydukları bütçenin oluşturulmasıdır.”

HDP’nin 31 Ekim’de kadın örgütleri ile gerçekleştirdiği Bütçe Çalıştayı’nı hatırlatan Kemalbay, kadınların taleplerini bütçe görüşmelerinde dile getirdiklerini kaydetti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bütçesinin komisyonda görüşülmesinden önce de ekoloji örgütleri ile bir araya geldiklerini hatırlattı.

(ETHA)