CEİD 16 alanda cinsiyet eşitsizliği raporunu yayınladı

Rapor, Türkiye’de cinsiyet eşitliği alanında gelişmelere kamuoyunun dikkatini çekmeyi amaçlıyor.

*Mesleki ve teknik eğitimde kadın oranı azalıyor. 2016 yılında resmi meslek ve teknik ortaöğretimde öğrencilerin yüzde 44’ü kadın yüzde 56’sı erkek iken, 2020 yılında kadınların oranı yüzde38,6’ya düştü, erkeklerin oranı yüzde 61,4’e yükseldi.

*Verilere göre açıköğretim lisesine devam edenlerin sayısı azaldı. 2016 yılında genel açıköğretim liselerine devam edenlerin sayısı 1.212.992 iken 2020’de 1.097.394 olarak gerçekleşti. Mesleki açıköğretim ve imam hatip açıköğretimde de azalış eğilimi devam ediyor. Verilere göre kadınların oranı yüzde 58,1 ile açık imam hatip liselerinde yüksek iken, erkeklerin oranı yüzde 67,9 ile açık mesleki liselerinde yüksek.

*İşgücünde olmayan kadın ve erkek oranı arttı. 2016 yılında işgücünde olmayan kadınların oranı yüzde 67,5 iken 2020 yılında yüzde 69,1’e yükseldi. Erkeklerde bu oran 2016’da yüzde 28 iken 2020’de yüzde 31,8’e yükseldi.

Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) bir ilke imza attı ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen CEİDizler Projesi kapsamında Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Yıllık İzleme Raporu’nu hazırladı.

Rapor, Türkiye’de cinsiyet eşitliği alanında gelişmelere kamuoyunun dikkatini çekmeyi amaçlıyor.

2017-2021 yılları arasında konunun uzmanı akademisyenler tarafından hazırlanan 16 tematik alan raporunda mevcut durum ortaya konuldu.

Bu alanlar: 1) Eğitim, 2) Sağlık, 3) İstihdam, 4) Kadınlara Yönelik Şiddet, 5) Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlilikler 6) İnsan/Kadın Ticareti 7) Kentsel Haklar ve Hizmetler, 8) Medya, 9) Din Hizmetlerine Erişim, 10) Spor, 11) Siyasal Kararlara Katılım 12) Yoksulluk, Sosyal Koruma ve Sosyal Yardımlar, 13) Adalete Erişim, 14) Mülteci Kadınlar, 15) Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Alanları ile 16) Erkekler, Erkeklikler ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği.

Yıllık raporlar

Yıllık Raporda ise 16 tematik alana ilişkin izleme göstergelerine topluca yer verildi, yıllar içinde değişim ortaya konuldu. Öne çıkanlar şöyle:

Kadınlara yönelik şiddetin bir biçimi olan çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler sorun olmaya devam ediyor. 20-24 yaş aralığında olup 18 yaşından önce evlenenlerin oranı yüzde 14,7.

Raporda Ulusal Mevzuat cinsiyet eşitliği çerçevesinde değerlendirildi

TC. Anayasa’sının 10. Maddesinde uygulanması öngörülmüş olumlu ayrımcılık politikaları sınırlı bir alanda sadece sosyal yardımlarda uygulanıyor.

Cinsiyete dayalı ayrımcılıkların ve eşitsizliklerin devam ettiği stratejik alanlarda, örneğin kamu kurumlarının yönetim düzeylerinde, yerel yönetimlerde ve ulusal parlamentoda kadınların düşük katılım oranlarının yükseltilmesi için ulusal eylem planlarında dönüştürücü politikalar ve olumlu ayrımcılık politikaları öngörülüyor.

Raporda Ulusal Planlar cinsiyet eşitliği çerçevesinde değerlendirildi

2018 yılından bu yana, hükümetin resmi belgelerinde, ulusal eylem planlarında ve uygulamaya yönelik çalışmalarında, toplumsal cinsiyet eşitliği temel bir norm olarak yer almadı. Bunun yanı sıra birçok resmi belgede de, kadın haklarını koruma, kadın erkek eşitliği normlarına uyumdan da bahsedilmedi.

Ulusal politikalar ve ilgili kurumların siyasi ve hukuki belgelerinde kadın haklarının korunması, kadın erkek eşitliği ve toplumsal cinsiyet eşitliği normları yerine “ailenin korunması ve güçlendirilmesi”, “milli ve manevi değerlerin korunması” normlarına yer verilmektedir. Buna ilaveten, Diyanet İşleri Başkanlığı belgelerinde görüldüğü gibi, merhamet, şefkat, adalet gibi kavramların eşitlik yerine kullanılmaya başlandığı saptandı.

Ulusal eylem planlarında yer alan hedef ve faaliyetlerin, kamu otoritesi adına cinsiyet temelli eşitsizliklere doğrudan müdahale etme ve değiştirme yerine, rol model oluşturma, farkındalık yaratma, kamuoyunu bilinçlendirme gibi dolaylı müdahale amaçlayan hedefler olduğu saptanmıştır.

Toplumsal cinsiyet eşitliğini hayata geçirme görevi üstlenen kurumların ve oluşturulan politikaların, Türkiye’nin imza attığı ve uygulamayı taahhüt ettiği evrensel toplumsal cinsiyet eşitliği norm, strateji ve hedeflerine ne kadar uyduğu veya uymadığı saptandı.

CEİD hakkında

Türkiye’de cinsiyet eşitliği ile ilgili olarak gerçekleştirilen her türlü faaliyetin etkin sistematik ve sürekli izlenmesi adına kadın örgütleri için, bilgi, teknik donanım ve iletişim olanakları yaratmak üzere çalışır.

Türkiye’de etkin bir izleme mekanizması oluşturma yolunda ilerlerler. CEİD üyeleri, cinsiyet eşitliği ile ilişkili çeşitli alanlarda, ülkenin farklı bölgelerinde ve çok çeşitli kurumlarında ve sivil toplum örgütlerinde faaliyet gösteren, konusunda bilgili, duyarlı ve donanımlı aktivistlerden oluşur.

CEİD üyeleri alandaki deneyimlerini, eşitlik konusunda atılan adımların geldiği nokta olan izleme ihtiyacına yönelik çalışmalar yapmak için seferber etmek konusunda hemfikirdir ve kararlıdır. Söz konusu kararlılık, ulusal ve uluslararası düzeyde fark edilmekte ve desteklenmektedir.

CEİD, cinsiyet eşitliğine yönelik kamu politikalarının geliştirilmesini sağlamak, var olan politikaların etkinliğini ve yaygınlığını arttırmak amacına yönelik bir çalışmalar yürütüyor.

(Bianet)