Katalanlardan bağımsızlık referandumu çağrısı

İspanya’nın sömürgesi Katalonya’da ayrılık yanlısı partiler, merkezi hükümete yasal bağımsızlık referandumu için müzakere çağrısı yaptı

İspanya’nın doğusundaki sömürge Katalonya özerk yönetiminde pazar günü yapılan yerel parlamento seçimlerinde meclis çoğunluğunu koruyan ayrılıkçı partiler, merkezi hükümete yasal bağımsızlık referandumu için müzakere masasına oturma çağrısında bulundu.

Katalonya’daki ayrılıkçı partilerden 33 milletvekili çıkaran Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) ve 32 milletvekilini parlamentoya gönderen Katalonya için Birlik (Junts) seçim sonuçlarını “bağımsızlıkçıların zaferi” olarak yorumladı.

ERC’nin Katalonya özerk hükümet başkanı adayı Pere Aragones, seçim sonuçlarını değerlendiren konuşmasında, Başbakan Pedro Sanchez’e hitaben, “Katalonya sorununu, af ve kendi geleceğine karar verme hakkının tanındığı referandumla çözmek için şimdi oturup müzakere etme zamanı.” dedi.

“Katalonya tarih yazdı. İlk kez bağımsızlık yanlılarının oyu yüzde 50’yi geçti” ifadesini kullanan Aragones, “Katalonya’da bu seçimlerin sonucu gayet açıktır. Parlamentoda bağımsızlık yanlısı milletvekillerinin çoğunluğu var. Bugünden itibaren, kimseyi arkada bırakmadan yeni bir süreç başlamalı.” değerlendirmesinde bulundu.

Junts’un Katalonya özerk hükümet başkan adayı Laura Borras da “Seçimlerden bağımsızlıkçıların zaferi çıktı. Her zaman çoğunluğu talep etmiştik ve bu seçimlerde Katalanların çoğunluğunu aldık. Sandıklar, ‘Katalonya bağımsızdır’ dedi.” şeklinde konuştu.

Seçim sonucunda, ilk defa Katalanların yüzde 51’i ayrılıkçı siyasi partilerden yana oy kullandı.

Ayrıca Katalonya’nın en büyük kenti Barcelona’da bağımsızlık yanlısı partilere oy verenlerin oranı yüzde 47’de kalsa da diğer büyük kentlerden Lleida, Tarragona ve Girona’da bu oran yüzde 54 ile 67 arasında oldu.

Katalonya’da 135 sandalyeli yerel parlamentoda ayrılıkçı siyasi partilerden ERC (33), Junts (32) ve Halk Birliği Adaylığı’nın (CUP- 9 milletvekili) toplam milletvekili sayısı 74’ü buldu.

Seçimlerde yüzde 23 oy oranı ile en fazla oyu alan Katalonya Sosyalist Partisi (PSC) de ERC gibi 33 milletvekili çıkardı.

İspanya’da merkezi hükümette koalisyon büyük ortağı olan Sosyalist İşçi Partisi’nin (PSOE) Katalonya’daki kolu olan PSC, bir önceki seçimlere nazaran milletvekili sayısı iki kat artırıp, en fazla oy alan parti olsa da, ayrılıkçı partilerin bloğunu kırıp hükümet kurması zor gözüküyor.

Seçim gecesi yapılan konuşmalarda Katalonya’da hükümet kurma görevine PSC’nin lideri Salvador İlla talip olsa da, eylül 2020’den bu yana Katalonya özerk hükümet başkanı olan ERC lideri Aragones’in yeni parlamentoda da bu görevine devam etmesi bekleniyor.

Katalonya’da geçmiş hükümette başkan yardımcısı olan Aragones, eski Katalonya özerk hükümet başkanı Quim Torra’nın devlet kurumlarına itaatsizlikten 1,5 yıl kamu görevinden men cezasının yürürlüğe girmesinin ardından eylül 2020’de başkanlığa getirilip, erken seçim kararını almıştı.

Katalonya’daki süreç

İspanya’nın sömürgesi Katalonya’da bağımsızlık yanlısı siyasi girişimler 2012 yılında yeniden başlamış ve dönemin Katalonya özerk hükümet başkanı Artur Mas’ın öncülüğünde 9 Kasım 2014’te yasa dışı ilk bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.

Ardından, 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017 arasında Katalonya özerk hükümet başkanı olarak görev yapan, şu anda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya’da hakkında yakalama ve tutuklama emri bulunan Carles Puigdemont’un liderliğinde 1 Ekim 2017’de, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına rağmen yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.

Katalonya özerk yönetim parlamentosu da 27 Ekim 2017’de “açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu” kabul etmiş ve aynı gün İspanya Senatosu’nda alınan ve Anayasa’nın 155. maddesinin uygulandığı kararla Katalonya’nın özerk hakları geçici olarak merkezi hükümete devredilmişti.

Bu gelişmelerin ardından İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken, Yüksek Mahkeme’de tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk yönetim hükümetinden 9 siyasetçi, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını kötüye kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik suçlarından ekim 2019’da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl hapis cezası almıştı.

Mevcut durumda yarı serbestlik hakkı tanınan söz konusu tutuklu 9 Katalan siyasetçi, Katalonya’da partilerinin seçim kampanyalarına katıldı.

İspanya’da bir yıldır iktidarda olan sol koalisyon hükümeti Katalonya sorununa çözüm için Katalan hükümeti ile diyalog masası kurulması kararı alsa da, ciddi hiçbir adım atılmadı. (AA, Avrupa Demokrat)