Sarı Yelekliler yeniden sokağa çıkıyor

Fransa’da Sarı Yelekliler hareketi bugün Paris’te eylemlerin yıldönümü nedeniyle protesto düzenleyecek. Hareketin lideri, akaryakıt fiyatlarının 2018 yılına göre yüzde 20 daha yüksek olduğunu dile getirdi.

Fransa’da sarı yeleklilerin eylemleri akaryakıt zamlarına ve kötü ekonomik koşullara tepki olarak 17 Kasım 2018’de başladı. Bu eylemler zamanla Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine karşı isyana ve öfkeye dönüşerek hızla dünya gündemine damga vurdu.

Başkent Paris’te yaklaşık 300 bin kişin katılımıyla başlayan Sarı Yelekliler eylemlerinde, son yılların en büyük eylemleri yaşandı. Paris ve çeşitli kentlerin sokakları, polis ile eylemciler arasındaki çatışmalara sahne oldu.

Eylemlerin özellikle ilk 2 yılında polisin eylemcilere ve gazetecilere uyguladığı şiddet tartışılan konuların başında geldi.

Yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle ülkede getirilen yasaklar nedeniyle geçen yıl eylem düzenleyemeyen sarı yelekliler son aylarda cumartesi günleri eylemler yapsa da katılım çok düşük oldu.

Ülkede 17 Kasım’da yayımlanan bir ankete göre, katılımcıların yüzde 40’ı sarı yelekliler hareketine yakın hissettiğini belirtti.

Ancak eylemler halkın büyük bölümünün yaşadığı ekonomik zorlukların bilincine varmasını sağladığı değerlendiriliyor. Salgının etkisiyle son haftalarda Avrupa ülkelerinde enerji fiyatlarının artması ve hayatın daha da pahalı hale gelmesi, sarı yeleklilerin ortaya çıkış sebebi olmuştu.

SARI YELEKLİLERİN BAŞLANGIÇ SEBEPLERİ HALA GEÇERLİ
Fransa Ulusal Araştırma Merkezi (CNRS) Araştırmacısı ve “Sarı yeleklilerin Küçük Sosyolojisi” adlı kitabın yazarı Christian Le Bart, yaptığı açıklamada, sarı yeleklilerin eylemlerinin başlangıç sebeplerinin hala geçerli olduğunu vurguladı.

Alım gücünün daha da düştüğünü ve hayat ile ekonomik şartların iyileşmediğini ifade eden Le Bart, sarı yeleklilerin taleplerinin karşılanmadığını ve yeni bir hareketin oluşabileceğini kaydetti.

Bir eylemde polisin kullandığı plastik mermi nedeniyle gözünden yaralanan sarı yeleklilerin liderlerinden Jerome Rodrigues, yaptığı açıklamada, Fransızları ülke genelinde yarın eylemlere katılmaya davet etti.

Rodrigues, sarı yeleklilerin akaryakıt fiyatlarına getirilen zam nedeniyle ortaya çıktığını, bugün bu ücretlerin 2018’e göre yüzde 20 daha yüksek olduğunu ifade ederek bu nedenle daha fazla sokaklara inmelere gerektiğini söyledi.

Birçok sarı yelekli liderlerin arasında mücadelesini hala sürdüren tek kişi olarak öne çıkan Rodrigues, Fransızların yaşadığı ekonomik sorunların artık akaryakıt fiyatları ile sınırlı kalmadığını belirtti.

Rodrigues, 3 yılda hükümetten taleplerine karşılık işçilere sadece tek seferlik bir prim verildiğini belirterek insanların bir bölümünün yaşadığı ekonomik zorluklar nedeniyle cumartesi günleri eylemlere katılamadıklarını kaydetti.

Sarı yeleklilerin özellikle ilk 2 yılında düzenlediği eylemlerindeki polisler. eylemcilere karşı biber gazının yanı sıra gaz el bombası ve plastik mermi kullanmakta sakınca görmüyor.

Yasalara göre, polisin plastik mermi ve gaz el bombasıyla kişilerin kafasını hedef alması yasaklanıyor. Buna rağmen polis sıklıkla gazetecileri ve eylemcileri hedef alıyor.

Mediapart internet sitesinin gazeteci David Dufresne ile yaptığı çalışmaya göre, polis şiddeti nedeniyle 127’si gazeteci olmak üzere 770 kişi yaralandı, 5 kişinin eli koptu, 30 kişi gözünü kaybetti.

Toplam 11 kişinin hayatını kaybettiği eylemlerde 4 kişi, polisin kullandığı araçlar nedeniyle yaşamını yitirdi. Eylemlerde ayrıca basın özgürlüğü polis tarafından 194 kez ihlal edildi.

İlk etapta sarı yeleklilerin protestolarına sessiz kalan Birleşmiş Milletler, polis şiddeti nedeniyle yaralı bilançosunun artmasının ardından hükümete diyalog ve orantısız güç kullanımına ilişkin iddialarla ilgili soruşturma açması çağrısında bulundu.

(Etha)